1  Pedagogisch beleid. ⤴

Het kind waar de gastouder gedurende meerdere uren per week voor zorgt, heeft

belang bij een eenduidige verzorging en opvoeding. Wanneer ouders en gastouders het in grote lijnen eens zijn over het pedagogisch beleid wordt het onderling vertrouwen bevorderd en dit is in het belang van het kind. De klik is belangrijk! Niet alleen tussen vraagouder en gastouder, maar juist ook tussen kind en gastouder. Het pedagogisch beleidsplan biedt gastouder en ouder een kader om afspraken met elkaar te maken over de omgang met de kinderen tijdens de opvang. Om te communiceren over de opvoeding en hoe het kind te stimuleren. Daarbinnen kan een ieder zijn eigen ‘kleur’ toevoegen. Er is ruimte voor het werken met eigen interpretatie, de inzet van de eigen kwaliteiten en vaardigheden van de gastouder. Gastouderopvang is kinderopvang thuis voor kinderen van de leeftijd 0-13 jaar.

Het pedagogisch beleid van Gastouderbureau Westland is gebaseerd op de pedagogische visie van Prof. Dr. J.M.A. Riksen-Walraven, Hoogleraar Sectie Ontwikkelingspsychologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen1. Het onderzoek van mevrouw Marianne Riksen-Walraven richt zich al vanaf haar studie op de invloed van vroege sociale ervaringen in de ontwikkeling van jonge kinderen. Mevrouw Riksen-Walraven stelt dat het doel “ervaren van emotionele veiligheid” basaal is. Een kind is niet in staat indrukken en ervaringen op te nemen wanneer het zich niet veilig voelt in zijn of haar omgeving. Mw. Riksen-Walraven heeft 4 pedagogische doelen opgesteld die de ontwikkeling van het kind optimaliseren.

1.1.1  De emotionele veiligheid waarborgen van een kind. ⤴

Vooral bij jonge kinderen moet het opbouwen van deze vertrouwensrelatie door de gastouder serieus worden opgepakt, omdat jonge kinderen de vertrouwensrelatie met volwassenen nog niet helemaal doorlopen hebben. Een veilige basis, een ‘thuis’ waar kinderen zich kunnen ontspannen en zichzelf mogen zijn, zodat een kind zich veilig en gewaardeerd voelt. Het kind zal dan spelenderwijs steeds verder zijn omgeving durven te gaan onderzoeken, nieuwe ervaringen / uitdagingen durven aan te gaan en steeds meer zelfvertrouwen krijgen, wat nodig is om zich goed te kunnen ontwikkelen.

Als gastouder kunt u het kind de ruimte geven om alle gevoelens en emoties van uiteenlopende aard te ervaren en te uiten. Het uiten van emoties is goed.

Jonge kinderen kunnen ook allerlei angsten hebben. Als u deze angsten serieus neemt en bespreekbaar maakt, voelt het kind zich hierdoor beter.

Het bieden van veiligheid is van primair belang, niet alleen omdat het bijdraagt aan het welbevinden van de kinderen nu, maar ook omdat een onveilig klimaat het realiseren van de andere pedagogische doelstellingen in de weg staat.

Ontwikkelingsgebieden:

1.1.2.1  Lichamelijke ontwikkeling. ⤴

Zintuiglijke ontwikkeling:

Jonge kinderen hebben een aangeboren drang om dingen zelf te doen. Baby’s zijn heel erg bezig met de zintuiglijke ontwikkeling. Ze ontdekken de wereld door te proeven, kijken, luisteren, ruiken en te voelen. Maar ook oudere kinderen onderzoeken door hun zintuigen te gebruiken, iets wat vaak vergeten wordt.

Activiteiten om de zintuiglijke ontwikkeling te stimuleren:

Baby’s 0-6 maanden:

- praten en zingen voor het kind, dat is goed voor de luisterontwikkeling;

- een mobile boven het bed hangen;

- houd regelmatig een speeltje op kijkafstand van het kind. Zo leert het kind verschillende voorwerpen te herkennen en onderscheiden;

- begint het kind te grijpen? Geef het kind regelmatig iets om vast te houden.

Vanaf 6 maanden:

- kiekeboe-spelletje en verstoppertje. Bijvoorbeeld een speeltje ‘verstoppen’ onder een doek;

- geef het kind een broodkorst of soepstengel om te leren kauwen;

- leg het kind op een kleed op de grond en leg een speeltje net buiten bereik. Het kind zal dan proberen of hij het kan pakken;

- kinderliedjes zingen waar gebaren bij horen en doe de gebaren samen. ‘Klap eens in je handjes’ of ‘in de maneschijn’ bijvoorbeeld;

- doe eens voor hoe je een pop aan- en uitkleedt;

- speel samen met blokken. Bouw een toren die het kind mag omgooien.

Vanaf 1 jaar:

- benoem samen de onderdelen van het lichaam;

- praat veel met het kind. Benoem alles wat jij doet en wat het kind doet, wat goed is voor de taalontwikkeling;

- zingen en rijmpjes;

- muziek maken en luisteren;

- laat het kind op een groot vel papier krassen met kleurpotlood of waskrijt;

- samen dansen;

- spelen met water, zand of klei.

Zie voor de ontwikkeling van kinderen tot 13 jaar ‘Werkwijze pedagogiek’ op deze website, onder het kopje ‘Gastouders’.

Grove motoriek:

Motorische ontwikkeling speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van baby’s en kinderen. Vanaf de start leert een mens door te spelen en bewegen de wereld om zich heen te verkennen. Motoriek en de algehele ontwikkeling zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Motoriek van liggen tot lopen:

Hoofd optillen - rollen - zitten met steun - alleen zitten - kruipen - staan - lopen.

Motoriek van grijpen tot schrijven:

Grijpreflex - geboeid door de eigen handjes - grijpen - van de ene hand naar de andere - onderzoeken met de handen - pincetgreep en tweevingergreep - eten met een vork - tekenen - stimuleren van de fijne motoriek.

Gerichte spelletjes om de grove motoriek te stimuleren:

- balspelen;

- zwemmen;

- fietsen;

- steppen;

- springen, klimmen en klauteren;

- touwtje springen;

- tikkertje;

- hinkelen;

- skeeleren;

- spelen met een bal of een ballon is een goede oefening voor de grove motoriek en ook-voor de hand-oogoördinatie.

Fijne motoriek:

Om de fijne motoriek (en ook de hand-oogcoördinatie) te stimuleren is het goed om veel met het kind te knutselen en spelletjes te doen waarbij nauwkeurige bewegingen met de handen vereist zijn. Bijvoorbeeld:

- tekenen, verven en kleuren;

- scheuren, knippen, vouwen en plakken;

- kleien, zand, water, scheerschuim;

- borduren;

- kralen rijgen, vlechten met touwtjes;

- mikado;

- insteekmozaïek;

- jojo spelen;

- strijkkralen.

1.1.2.3  Cognitieve ontwikkeling en taalontwikkeling. ⤴

De cognitieve- of verstandelijke ontwikkeling3 start direct bij de geboorte van het kind. Kinderen zijn uit zichzelf erg nieuwsgierig en leergierig. Door middel van speelgoed die de kinderen uitdaagt om een stapje verder te zetten wordt de cognitieve ontwikkeling ondersteund. Dit kan o.a. door het aanbieden van puzzels, spelletjes, kleuren, vormen en getallen. Hiermee wordt het denkvermogen gestimuleerd. Ook voorleesboeken en seizoenthema’s spelen hierbij een rol.

Het helpt het kind met het leren waar te nemen, te ordenen en te sorteren.

Kinderen leren zo spelenderwijs de wereld om zich heen te ontdekken.

De taal- en spraakontwikkeling is de basis voor het lezen, schrijven en rekenen. Dus voor alle schoolvakken en de verdere toekomst. Maar ook de basis voor een goede sociale en emotionele ontwikkeling. Dit stimuleer je als je het kind rustig laat praten en zelf de tijd neemt om te luisteren en te antwoorden. Kromme zinnen hoeft u niet te verbeteren. Het is beter om de uiting van het kind op de goede manier te herhalen. Het kind leert hoe het moet, zonder het gevoel te hebben dat wat het zei fout was. Activiteiten die de taalontwikkeling stimuleren zijn voorlezen, samen spelletjes doen en liedjes zingen. Ook vragen stellen is een goede ondersteuning.

1.1.2.5  Seksuele ontwikkeling. ⤴

De seksuele ontwikkeling4 begint bij het leren kennen van het eigen lichaam. Seksuele opvoeding is voor veel ouders en gastouders een lastig onderwerp. Dat is niet nodig.

Omgangsregels op het vlak van seksualiteit liggen in het verlengde van de gewone omgangsregels, zoals ‘respecteer elkaar’. Om een voorbeeld te geven: je zit niet zomaar aan iemands borsten of billen, maar je zit net zo min zomaar aan iemands oor. In die lijn is seksuele opvoeding eigenlijk voor iedereen goed te hanteren.

Voor kleine kinderen is het bijvoorbeeld vanzelfsprekend om aan elkaar te zitten, maar sommige aanrakingen of gedragingen willen we liever niet in het openbaar. Ook dat moeten kinderen leren. De basis om met elkaar om te gaan is het respecteren van je eigen grenzen en die van de ander, ook al is die ander nog zo klein.

1.1.4  De overdracht en eigen maken van normen en waarden. ⤴

Waarden en normen bepalen wat we belangrijk vinden en bepalen de manier waarop we ons leven inrichten. We noemen dit onze cultuur. Belangrijke normen en waarden van ouders en gastouders moeten zeker op elkaar worden afgestemd, bijvoorbeeld wat betreft godsdienst, omgaan met conflicten en vriendschappen, taalgebruik, respect voor elkaar en elkaars spullen en het nemen en dragen van verantwoordelijkheid. Dat er verschil is tussen ouders en gastouders leert kinderen dat je met respect voor elkaars verschillen toch goed kunt samenleven. Een kind moet leren wat wel en niet mag en hoe je jezelf moet gedragen. Er zijn veel ongeschreven gedragsregels: je mag een ander geen pijn doen, samen delen, om de beurt, enz. Spelenderwijs en in de dagelijkse omgang met de kinderen probeer je ze dit bij te brengen. Dit basisdoel is de kern van de opvoeding. Je laat kinderen kennismaken met grenzen, normen en waarden maar ook met omgangsvormen in onze samenleving. Je toont respect voor mens, dier, plant en natuur. Als gastouder geef je de regels aan en geeft zelf het goede voorbeeld. Aan ongewenst gedrag van een kind worden grenzen gesteld en goed gedrag wordt beloond en gecomplimenteerd.

3  Procedure en kwaliteitseisen gastouderopvang. ⤴

Gastouderopvang wordt gekenmerkt door met name veel persoonlijke aandacht voor ieder kind, waardoor een kind zich gewaardeerd en op zijn gemak voelt. Persoonlijke aandacht zorgt er ook voor dat een kind zich optimaal kan ontwikkelen. Lichamelijk, geestelijk en sociaal. Van een gastouder wordt verwacht dat zij zorgt voor een veilige, liefdevolle en vertrouwde omgeving waar gastkinderen zich goed voelen en graag naar toe gaan. Tevens zorgt de gastouder voor een gevarieerd aanbod aan activiteiten en begeleiding.

De procedure en het verloop tot de daadwerkelijke gastouderopvang kent een aantal facetten:

- aanmelding/intake gastouder;

- aanmelding/intake ouder;

- kennismaking;

- koppeling;

- proeftijd;

- evaluatie;

- begeleiding.

In de onderstaande tekst zullen de bovenstaande facetten uitgebreid worden toegelicht.

Aanmelding/intake gastouder.

Na aanmelding van een gastouder via mail, telefoon of contactformulier zal er een persoonlijk intakegesprek volgen bij de gastouder thuis. Dat geeft gastouder en medewerker van het gastouderbureau de mogelijkheid elkaar te leren kennen zodat er gericht gezocht kan worden naar geschikte gezinnen voor deze gastouder, want GOB Westland vindt de klik van groot belang. Tussen gastouder en ouder(s) maar juist ook tussen gastouder en kind.

Bij dit intakegesprek wordt tevens nagegaan of de gastouder voldoet aan alle wettelijke eisen, wat haar wensen zijn (o.a. wat betreft haar vergoeding) en wat haar motivatie is. Het gastouderbureau selecteert alle gastouders op met name opvoedkundige capaciteiten, verantwoordelijkheidsgevoel, motivatie en ervaring. Ook over het pedagogisch beleidsplan van het gastouderbureau en de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zal gesproken worden. Hierna kan er een afspraak gemaakt worden om een (wettelijk verplichte) Risico-inventarisatie Veiligheid & Gezondheid uit te voeren van de woning. Mochten hierbij verbeter- of aandachtspunten naar voren komen, wordt dit opgenomen in het actieplan. Hiervoor zal een bepaalde tijd afgesproken worden om deze punten in orde te brengen. Bijvoorbeeld een traphekje wat nog geplaatst moet worden. Als aan alle eisen en voorwaarden kan worden voldaan worden er overeenkomsten gemaakt tussen gastouderbureau en gastouder en deze worden door beide partijen ondertekend.

Aanmelding/intake ouder.

Ook na aanmelding van een ouder via mail, telefoon of contactformulier zal er een persoonlijk intakegesprek volgen bij de ouder thuis. Juist omdat GOB Westland de klik erg belangrijk vindt willen we graag iedereen persoonlijk ontmoeten om de koppeling makkelijker te maken. U wilt tenslotte het beste voor uw kind. Bij gastouderopvang wordt uw kind opgevangen door een gastouder. Een gastouder is iemand die het kind in zijn eigen huis of bij u thuis opvangt wanneer u werkt of studeert. De gastouder kan een bekende zijn, zoals oma of een buurvrouw, maar kan ook iemand zijn die wij voor u hebben gevonden en naast uw kind nog enkele andere kinderen opvangt. Met deze vorm van opvang krijgt uw kind de aandacht die het verdient. Bij het intakegesprek zal geïnventariseerd worden wat de wensen van de ouders zijn en de financiën zullen aan de orde komen, de tarieven en de kinderopvangtoeslag via de belastingdienst. Ook over het pedagogisch beleidsplan van GOB Westland en de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zal gesproken worden. Ook na dit gesprek worden er overeenkomsten gemaakt tussen gastouderbureau en ouder(s) en deze worden door beide partijen ondertekend.

Kennismaking.

Zodra de medewerker van het gastouderbureau denkt een geschikte koppeling te kunnen maken zal er een kennismakingsgesprek volgen. Dit gesprek zal zijn op de plek waar de opvang gaat plaatsvinden. Hierbij zal de medewerker van het gastouderbureau kort aanwezig zijn om u aan elkaar voor te stellen, maar zal u daarna samen achterlaten om nader kennis met elkaar te kunnen maken en alle praktische zaken met elkaar door te nemen. Zoals gewenste opvangtijden, afspraken over opvoeding, omgang met het kind en allerlei andere praktische zaken. Het is de bedoeling dat hier zo veel mogelijk gezinsleden bij aanwezig zijn, zodat u een goede indruk kunt krijgen hoe een ieder zich bij de ander voelt. Later zal de medewerker van het gastouderbureau alle partijen weer benaderen om te inventariseren hoe het gesprek verlopen is en of u samen door wilt gaan. Als beide partijen positief zijn zullen er overeenkomsten (in drievoud) gemaakt worden die op afspraak getekend zullen worden door gastouder en ouder(s). Als het gesprek niet naar wens is verlopen zal er door de medewerker van het gastouderbureau gezocht worden naar een andere koppeling.

Koppeling.

Wanneer beide partijen positief zijn en met elkaar verder willen gaan zal er door het gastouderbureau een afspraak gemaakt worden voor een koppelingsgesprek. Hier is de medewerker van het gastouderbureau bij aanwezig. Tijdens dit gesprek worden alle zaken die te maken hebben met de opvang besproken en genoteerd en afspraken worden schriftelijk vastgelegd. Ook de overeenkomsten tussen gastouder en ouder(s) zullen nu getekend worden.

Proeftijd.

Er wordt een proeftijd gehanteerd van één maand. In deze tijd kan zowel de gastouder als de ouder(s) de koppeling, zonder opzegtermijn, beëindigen. De medewerker van het gastouderbureau neemt doorgaans tijdens deze periode regelmatig contact op met beide partijen om na te gaan hoe het gaat en of er eventueel vragen en/of problemen zijn.

Evaluatie.

Na circa drie maanden zal er een evaluatiegesprek volgen, waar zowel gastouder als ouder(s) een formulier voor krijgen (digitaal) om in te vullen. Het evaluatiegesprek zal jaarlijks herhaald worden om de opvang te evalueren en te bespreken of er nog zaken veranderd en/of verbeterd kunnen worden.

Noodopvang of tijdelijke opvang.

Noodopvang en/of tijdelijke opvang is uiteraard altijd mogelijk. Er is een apart formulier voor noodopvang (als er een gastouder ziek is of op vakantie gaat bijvoorbeeld). Bij tijdelijke opvang zullen er (nood-)overeenkomsten voor bepaalde tijd gemaakt worden.

Begeleiding.

De gastouder zal door de medewerker van het gastouderbureau met regelmaat verwacht, maar ook onverwacht bezocht worden. Voor de jaarlijkse Risico-inventarisatie Veiligheid & Gezondheid of evaluaties bijvoorbeeld, maar ook om te kijken of de woning nog steeds aan alle wettelijke eisen voldoet, controle op naleving van het pedagogisch beleidsplan en kijken of de kinderen het allemaal naar hun zin hebben. Van deze bezoeken wordt een verslag gemaakt. Dit verslag wordt verstuurd naar gastouder en al haar vraagouders en is digitaal inzichtelijk.

3.2  Inschrijven in het Landelijk Register Kinderopvang. ⤴

Wanneer u als gastouder aan het werk wilt, dient u opgenomen te zijn in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). De registratie aanvraag kan Gastouderbureau Westland voor u doen, maar heeft daarvoor een kopie van de volgende documenten nodig:

- Geldig identiteitsbewijs waar uw BSN nummer op staat. Dit kan zijn: een paspoort of identiteitsbewijs (vóór- en achterkant).

- Verklaring Omtrent het Gedrag Gastouder.

Bij uw gemeente dient u een VOG aan te vragen. De kosten hiervoor zijn € 41,35. De VOG mag bij de registratie aanvraag niet ouder zijn dan twee maanden. Alle VOG’s mogen nooit ouder zijn dan twee jaar. GOB Westland kan u aan de juiste formulieren helpen. De VOG kan via GOB Westland ook digitaal aangevraagd worden. Dit is € 7,50 goedkoper en scheelt u een bezoek aan de gemeente;

- Verklaring Omtrent het Gedrag Huisgenoten 18+.

Ook door iedere huisgenoot van 18 jaar en ouder dient een VOG aangevraagd te worden bij uw gemeente. Kosten: € 41,35. Het VOG mag niet ouder zijn dan twee maanden en alle VOG’s mogen niet ouder zijn dan twee jaar. GOB Westland kan u aan de juiste formulieren helpen. De VOG kan via GOB Westland ook digitaal aangevraagd worden. € 7,50 goedkoper en scheelt uw huisgenoten een bezoek aan de gemeente;

- Diploma.

Op de diplomalijst kunt u kijken of uw diploma gekwalificeerd genoeg is om als gastouder geregistreerd te kunnen worden;

- Certificaat Eerste hulp aan kinderen (Ehak).

U heeft een geldig certificaat Eerste hulp aan kinderen (Ehak) nodig. Dit certificaat kunt u behalen via GOB Westland.

De cursus wordt gegeven door Mw. J. Vermeulen, een erkend docente Ehak via het Oranje Kruis. De kosten zijn € 141,73 voor een nieuw certificaat Ehak en € 39,32 voor een cursus herhaling Ehak. De 'actieve' gastouders mogen de herhalingscursus Ehak gratis doen via GOB Westland, mits zij de herhalingscursus daadwerkelijk bijgewoond hebben, anders zijn de kosten alsnog voor eigen rekening.

- Risico-inventarisatie.

Er dient een Risico-inventarisatie Veiligheid & Gezondheid (en eventueel een actieplan) gemaakt en meegezonden te worden. Deze Risico-inventarisatie maakt de medewerker van GOB Westland op de plaats van opvang.

3.4  Aantal kinderen per locatie. ⤴

Gastouderopvang verzorgt kinderopvang thuis voor kinderen van de leeftijd 0-13 jaar. Hoeveel kinderen gastouders op hun eigen woonadres mogen opvangen, hangt af van de leeftijd van de kinderen. Een gastouder mag maximaal 6 kinderen tot 13 jaar opvangen, waarvan:

- maximaal 5 kinderen tot 4 jaar;

- maximaal 4 kinderen tot 2 jaar;

- maximaal 2 kinderen tot 1 jaar;

Dit maximum aantal kinderen is inclusief de eigen kinderen (tot 10 jaar) van de gastouder.

3.6  Achterwacht. ⤴

Als een gastouder vier of meer kinderen tegelijk opvangt is het een voorwaarde dat de gastouder een andere volwassene als achterwacht heeft geregeld, in geval van calamiteiten. De gastouder en de achterwacht vullen hier een formulier voor in, verkrijgbaar bij GOB Westland. Van de achterwacht wordt verwacht dat deze volwassene in een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid verkeert, telefonisch bereikbaar is tijdens het opvangen én binnen 15 minuten aanwezig kan zijn bij de gastouder in geval van calamiteit.

Een speciale opleiding of Verklaring Omtrent het Gedrag is niet vereist.

3.8  Gastouderopvang en kinderopvangtoeslag. ⤴

Wilt u als ouder in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag? Dan moet zowel het gastouderbureau als de gastouder geregistreerd zijn in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Het LRK nummer van GOB Westland is: 820712103

Wilt u als gastouder in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag? Dan gaat uw

eigen kind naar een kinderdagverblijf tijdens de uren dat u als gastouder werkt.

3.10  Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. ⤴

De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een apart formulier met twee bijlagen:

- signaleringslijsten (incl. observatieformulier);

- sociale kaart Westland en omstreken.

U kunt dit alles vinden op deze website onder het bovenstaande menu ‘Welkom’.

3.12  Klachtenregeling. ⤴

Bent u ontevreden over een situatie of gebeurtenis? Probeer het eerst ter sprake te brengen bij uw gastouder. Wellicht dat u zo al snel tot een oplossing komt. Komt u er samen niet uit?

GOB Westland wil de opmerkingen en klachten van u als gastouder of ouder graag horen, want met uw klacht kan de kwaliteit van de opvang wellicht weer verbeterd worden. Daarnaast kunt u het klachtenformulier onder het kopje ‘documenten’ in uw eigen omgeving in Portabase vinden, invullen en sturen naar info@gobwestland.nl of het via de oudercommissie bespreekbaar maken. Stuur dan uw mail naar oc@gobwestland.nl

Mocht u ontevreden zijn over het bureau en bent u van mening daar niet samen met de houder van het gastouderbureau uit te komen? GOB Westland is aangesloten bij 'De Geschillencommissie Kinderopvang', een landelijke stichting die klachten behandelt van consumenten en oudercommissies tegen ondernemers in de kinderopvang, buitenschoolse opvang in de kindercentra, gastouderbureaus. De commissie behandelt geen klachten tegen een gastouder.

Voor meer informatie over Geschillencommissie Kinderopvang kunt u naar de site: https://www.degeschillencommissie.nl/over-ons/commissies/kinderopvang/

Uiteraard hopen wij, dat het zover niet hoeft te komen!

Heeft u na het lezen van dit pedagogisch beleid vragen en/of opmerkingen over de inhoud? Of heeft u een andere pedagogische vraag of probleem? Dan kunt u altijd contact opnemen met Gastouderbureau Westland.